Avraam Lınkoln: Taýyp alǵan 5 dollardan mańdaı termen kelgen 1 dollar qundy

Avraam Lınkoln - álemniń eń tanymal tulǵalarynyń biri. AQSh-taǵy quldyqty joıýdaǵy eren eńbeginiń arqasynda ult batyryna aınalǵan tulǵa. Ol áli kúnge deıin amerıkalyqtardyń eń súıikti prezıdenti, biraq bılik basynda qatal synǵa ushyraǵan saıasatker. Avraam Lınkoln qasaqana óltirilgen alǵashqy AQSh prezıdenti boldy.

Avraam Lınkolnniń tórt uly bolǵan. Olardyń úsheýi kámelettik jasqa jetpeı 4, 11 jáne 18 jasynda týberkýlezden qaıtys bolǵan. Tek bir uly Robert 82 jyl ómir súrip, zań men saıasatta keremet mansap jasady.

Avraam Lınkoln 1855 jyly tanymal «Ulynyń ustazyna hat» jazdy. Bul hatty prezıdent bes jastaǵy uly Ýılıamnyń ustazyna jazǵan. О́kinishke qaraı Ýılıam óz bilimin ómirde qoldana almady. 11 jasynda qaıtys bolyp, ákesimen birge jerlendi. Aq úıge ekskýrsııaǵa barǵandar ǵımaratta áli kúnge prezıdent Avraam Lınkoln men uly Ýılıamnyń elesi aralap júretinin aıtady.

Avraam Lınkolnnyń ulynyń muǵalimine jazǵan hatynan úzindi:

«...Barlyq adamnyń týrashyl jáne ádil emes ekendigin bilemin. Ár qara nıetti adamǵa qarsy bir qaharman, jeke basyn oılaǵan saıasatkerge qarsy ózin qurban etetin kóshbasshy da bar ekenin úıret. Ár dushpanǵa qarsy bir dostyń tabylatynyn túsindir! Buǵan biraz ýaqyt kerek ekenin bilemin, biraq oǵan taýyp alǵan 5 dollardan mańdaı terińmen kelgen 1 dollar qundy  ekendigin úıretseńiz eken! Jeńile bilýdi de, jeńiske jetkende qýanýdy da úıret. Kóre almaýshylyqtan, qyzǵanyshtan ony alystat!...

Oǵan kitaptardyń mańyzdylyǵyn úıret! Biraq oǵan tynysh ýaqyt ta qaldyr, kóktegi qustardyń, aralardyń jáne jap-jasyl baýraıdaǵy gúlderdiń máńgilik syryn da oılansyn. Sabaqta qate jasaýdyń qýlyq jasaýdan áldeqaıta abyroıly ekenin de úıret. О́zgeler qate dese de óz pikirine sene bilýdi úıret!

Oǵan barlyq adamdy tyńdaı bilýidi úıret, biraq barlyq tyńdaǵandaryn shyndyqtyń súzbesinen ótkizip, tek jaqsylaryn alýdy úıret! Muńly kezde de kúlimdeı alýdy úıret!

Ulyǵan adamdar tobynda qulaǵyn biteı alýdy úıret. Eger óz isiniń durys ekenine sense, shyndyq úshin tik turyp kúresýdi úıret!

...Onymen názik mámile jasa, biraq ony qushaqtama, óıtkeni bolatty ot qana tazalaı alady. Sabyrsyz bolatyndaı dárejede batyldyqqa ıe bolsyn! Batyl bolatyndaı dárejede sabyrly bolsyn. Oǵan ózine senýdi úıret, osylaısha adamdarǵa degen senimi de tereń bolady. Bul aıtqandarym úlken ótinish, qolyńnan kelgenshe oryndaýǵa tyrys!...»