Eń jaman qarǵysty bilesiń be?

"Eń jaman qarǵysty bilesińder me?" - dep suraǵan edi bir muǵalimimiz kezinde. Árkim árqıly estigen "sóılemderin", "tirkesterin", "batalardy" qarǵysqa telip, aıta jóneldi.

"Jerge kirgir", "tuqymyń quryǵyr", "kósegeń kógergir" (qarǵystaı estilgenimen, munyń bata ekenin uqpaǵandar da bar edi), "Qudaıdan jetkir",... analarynyń ashýyna tıiskende estıtin sózderi, bireýge kesiri tıgende estıtin sózderi... áıteýir jamyraı jóneldik.

"Tappadyńdar" dedi apaıymyz. "Endi qandaı qarǵys?" - dep, barlyǵymyz ań-tań boldyq. Jer betindegi eń jaman qarǵystardy biz ǵana estigendeı, budan da basqasy bar ma degendeı tańyrqap.

"Onda men aıtaıyn. Bilip júrińder. "О́ziń bilme, bilgenniń tilin alma" degen - eń jaman qarǵys" - dedi apaıymyz. Árıne, ol kezde ánsheıin tirkesteı, bolmashy sózdeı bolyp kóringen. Baıybyna baryp, sóz mánin uqpaǵanymyz da anyq.

Qazir oılanyp qarasam, rasynda da, eń jaman qarǵys sol eken-aý. Bul sózdi maǵan eshqashan eshkim aıtpaǵanyna qatty qýanamyn... Eshkimge eshqashan eshkim aıtatyndaı jaǵdaı týdyrmasa eken... Sóz súıekten ótetini ras-aý. Tek jaqsy sóz sóılep júreıik árqashan... kimge bolsa da... Sonda ózimiz de tek jaqsy sóz estıtin bolamyz.

Maqpal Sembaı