"Astanaǵa kóktem kesh keledi". Mıllıon qazaqty myń túrli kúıge bólegen Nazym qyz qaıda júr?

Erkin Raqyshevtiń «Astanaǵa kóktem kesh keledi» kınosyndaǵy ómirdiń azabyn tartsa da, saǵy synbaǵan, jaqsylyq ataýlydan kúder úzbegen qaısar qyz Nazymdy qarapaıym qazaq jyly qabyldady. Rejısser amanattaǵan róldi ón boıynan ótkizip, árbir kishkentaı kletkasymen sezine bilgen aktrısa Araı Oraqbaevany ekrannan kóre otyryp dúıim jurt qarshadaı qyzǵa jany ashyp, eńkildep jylady, jigerin jasytpaǵanyna qýanyp, shyn súısindi. Sodan bolar, 11 jyl zýlap ótip, kelmeske ketse de, qazaq kınosy nebir myqty týyndylarmen tolyqsa da, «Astanaǵa kóktem kesh kelediniń» orny kórermen úshin bólek bolyp qala berdi. Endeshe, "mıllıon qazaqty myń túrli kúıge bólegen Nazym qyz qaıda júr?" degen halyqtyń kókeıinde júrgen suraqqa Araı Oraqbaevanyń ózi jaýap bersin.

–Araı, osy ýaqytqa deıin eshqandaı basylymǵa suhbat bermepsiz. «Qamshynyń» usynysyn qup kórgenińiz kóńil qýantady. Aıtyńyzshy, siz kimsiz, Araı hanym?

–Suraqtaryńyzdyń ózi kınonyń ataýyna uqsaıdy eken. Aktrısamyn, eki balanyń anasymyn. Aıagózdiń topyraǵyna aýnap ósken, ájesi men atasynyń qyzy atanǵan, qyryq úıden tyıym kórgen, eshkimniń ala jibin attamaǵan, «uıat bolady» degen sózden kádimgideı seskenetin qazaqtyń qarapaıym qyzymyn.

–Kóshede kórgen ár qazaq sizdi bir jerde kórgen tanysyndaı qabyldaıdy. Ras qoı? Barlyǵynyń esine Raqyshevtiń kınosy túse bermeıdi. 10 jyl az ýaqyt emes. Sondyqtan da sizdi qalyń oqyrmanmen qaýyshtyrǵym keledi. Aıtyńyzshy, balalyq shaǵyńyzdyń aspany qalaı ótti?

–Alańsyz ótti. Baqyttyń balmuzdaǵyn sordyq, qýanyshtyń qymyzyn kúnde ishtik. Erkeledik. Úıdiń úlkeni bolǵanymmen, ata menen ájemniń sózsiz erkesi boldym. Al, ákem men sheshemdi moıyndamaı uzaq júrdim. Ájemniń qaıtqanyna biraz jyl bolyp qaldy. Shirkin, balalyqtyń syrǵanaǵyna otyryp, tómenge qaraı zaýlap, qýanysh keýdeńe syımastan jarq-jarq kúlseń ǵoı. Balalyq shaqtyń aspanyn beker tilge tıek etpepsiz. Bile bilseńiz, «Balalyq shaǵymnyń aspanyndaǵy» Elbasynyń alǵashqy mahabbaty Araı degen qyzdyń rólin oınaǵan bolatynmyn. «Qazaq fılmniń» mańynan ótip bara jatqanda Rústem Ábdirashev meni baıqap qalyp, «arnaıy osy rólge boıyń, dene turpatyń keledi» dep ról usyndy. Rólderdiń úlkeni-kishisi bolmaıdy dep jatady. Ras-aý, «Araıdy» kórgen saıyn balalyq shaqtyń bal dáýreni eriksiz eske túsedi.

–Kınoǵa aparar jolyńyz qalaı bastaldy?

–Men shyn aıtsam, aktrısa bolamyn dep eshqashan armandamappyn. Bolashaǵymdy zańgerlikpen baılanystyramyn degen oı bolǵan. 10-synypta oqyp júrgende «Aıakóz arýy-2007» atanǵan bolatynmyn. Birinshi oryndy ıemdengen soń meni «Qazaqstannyń mıssyna» daıyndaı bastady. Sol kezde  gazette jarııalanǵan fotomdy baıqap qalyp, Almatydaǵy «Ana tili» baıqaýynyń uıymdastyrýshylary qońyraý shalyp, «Ana tili arýyna» qatysýǵa usynys tastady. Aıagózdiń atynan bul baıqaýǵa basqa qyz daıyndalyp júrgen bolatyn. Biraq tańdaý óz erkimde boldy. Oılana kele, kýpalnıkpen emes, qos burymmen sahnaǵa shyǵýdy abyroı sanap, «Ana tiline» kelisimimdi berdim. Bul Almatyǵa at aryltyp alǵash kelýim bolatyn. Konkýrstyń talaby boıynsha búrmeli kóılek izdep sharq urdym. Ǵ.Músirepov atyndaǵy teatrǵa jolym tústi. Kóılekti alý úshin teatr dırektorynyń aldynan ótip, ruqsat alý qajet boldy. Talǵat Temenov meni kórgen bette «kınoǵa túsetin qyzsyń», «Almatyda T.Júrgenov atyndaǵy óner akademııasy bar, soǵan tús» dep aqyl-keńesin aıtty. О́ner akademııasy degen oqý ornynyń baryn bilmeppin. Al, aktrısalyq arman úsh uıyqtasam da túsime kirmepti. Sóıtip júrgende «Ana tiliniń» birinshi oryny qanjyǵama baılandy. Bylaısha aıtqanda, bul baıqaýǵa qatyspasam, bálkim, zańger atanyp, Aıagózde qalar ma edim.

–Júrgenovtiń talantty myń balasyna aınalǵan bette ómir qanshalyqty ózgerdi?

–Talǵat Temenovtiń aıtqan aqylyn tyńdap, birden О́ner akademııasyna baryp, jan-jaqty aqparat alýǵa tyrystym. Sol kezdegi rektor Qyshqashbaevqa da jolyqtym. Ol kisi de maǵan akterlyqty tańdaýǵa keńes berdi. Ol kezde men 10-synypty oqyp júr edim. 11-synypty bitirgen soń arman qýyp, Almatyǵa keldim. Júrgenovtiń «akterlyq» bóliminde oqý baqyty buıyrmady. «Kıno jáne tv prodıýseri» mamandyǵyn tańdadym. Birinshi kýrsty oqyp júrgende Áset Imanǵalıev meni kastıngke apardy. Erkin Raqyshevtiń «Astanaǵa kóktem keledisine» osylaısha tap boldym. Ol kezde jasym 18-de bolatyn. Árıne, ómirim ózgerdi. Almatyda júrgende tanymaldylyǵym onsha qatty sezilmedi. Al, Shymkent jaqqa bara qoıǵan edim, aıaq alyp júre almadym. On qadam attaǵan saıyn bireýi tanyp, «siz Nazymsyz ǵoı?», «sýretke túseıikshi» dep qolqa salatyn boldy. Shynymdy aıtsam, ózimdi tanymal aktrısamyn dep eshqashan sezingen emespin. Jurttyń bári janyma jınalyp, «ómirde tipti sulý ekensiz» dep jatqandaryn estigende japatarmaǵaı qashatynmyn. Ájesiniń tárbıesin kórip ósken qyzǵa munyń bári ersi kórindi. Men máz bolýdyń ornyna uıattan kirerge tesik tappadym. Sondyqtan júrgen jerimde kózildirik taǵyp alýdy ádetke aınaldyrdym.

– «Astanaǵa kóktem kesh keledi» 2009 jyly kógildir ekrannan jaryq kórdi. Ol kezde siz ekinshi kýrstasyz. Akterlik sheberliktiń sabaqtary ary qaraı qalaı jalǵasyn tapty?

–Nazymdy halyq osynshama jyly qabyldaıdy dep oılamadym. Kamerada túrim tompaq kóringendikten, men kerisinshe osy róldi somdaǵanymnan uıalyp júrdim. Tipti kınodan soń 9 keli aryqtadym. Ary qaraı neshe túrli usynystar tústi, ár túrli kınolarda baq synadym. 2011 jyly uıymdastyrylǵan Baıan Alakózovanyń «Qazaq arýynda» Aıagózdiń namysyn qorǵap, úshinshi oryn aldym. Baıqaý barysynda «Baıan saǵan birinshi oryn bergisi kelip otyr» degendi de qulaǵym shaldy. Degenmen úshinshi orynǵa turaqtadym. Sodan soń Baıan hanymnyń tarapynan da usynystar tústi. Alaıda men turmysqa shyǵyp kettim.

–Baıandy emes, «brakty» tańdadym deısiz ǵoı?

–Álbette, buǵan eshqashan ókingen emespin. Baıan hanymnyń prodakshyny bir emes, araǵa jyldar salyp, birneshe ret meni izdedi. Alaıda balaǵa qarap úıde otyrǵandyqtan bas tartýdan basqa amalym bolmady. Eki balanyń qyzyǵyna toımaı júrgen baqytty anamyn. Jalpy alǵanda, jeke ómirimdi jurtqa jarııa qylýdy unatpaıtyn janmyn. Tipti ınstagramda balalarymnyń bet-kelbetin kórsetýden qashamyn. Til-kózden seskenetin yrymshyl halyqpyz ǵoı.

–Instagram bıznestiń kózine aınalǵany qashan. Instagramnan qashqanyńyz aqshadan qashqanyńyz emes pe? Qalaıda kınoǵa túsý kerek emes pe?

–Instagramyma osy ýaqytqa deıin mán bergen emespin. Myńnan asa oqyrmanym bar (aray_orakbaeva-red.). Soǵan shúkir destim. Alaıda bul jeliniń kúsh-qýatyn, aýqymyn jete baǵalamappyn. Kastıngke barsam boldy, rejısser ınstagramyma qarap, baǵa berýge asyǵady. Instagramda belsendi, ádemi bolsam, jarnamaǵa da, usynysqa da qarq bolatynymdy túsindim. Bárimizge aqsha kerek qoı. Degenmen jalańashtanyp fotoǵa túsip, ataq-dańq úshin tárbıeme jat qylyqtar men áreketterge barýǵa túbegeıli qarsymyn.

–Bir jyl buryn Erkin Raqyshev medısınaǵa bet burypty degen jańalyqty estip qaldyq. Siz bolsańyz, úıdesiz. «Astanaǵa kóktem kelediniń» jalǵasy shyqpaı ma, Araıka?

–Ondaı oı baryn Erkin myrza aıtqan bolatyn. Tipti byltyr bir kınoǵa túsýge shaqyrdy. Kıno túsirý bastaldy da aıaqsyz qaldy. Sondyqtan da aıtý qıyn. Negizi, balaǵa qarap úıde otyrsyz degendi aıtyp qaldyńyz. Iá, jáne ony maqtan tutatynymdy qaıtalap ótkim keledi. Úıde otyrsam da bir jylda birneshe kartınaǵa túsip úlgeremin. Jaqynda ǵana Ulttyq arnadan tusaýy kesilgen «Kúı-ǵumyr», «Jetinshi bólimshe» hıkaıalarynda boı kórsettim. Negizi ózim festıvalge arnap túsirilgen kınolardy jaqsy kóremin. Bıyl marqum Rymkesh Jumadilovamen birge Bekbolat Shekerovtiń «Shilde» degen kartınasyna tústim. Qudaı qalasa, Pýsandaǵy kınofestıvalge jiberiledi. «Aıkadaǵy» Samaldaı meniń de baǵym janady dep kámil senemin.

–Róldi qalaı tańdaısyz? Qandaı róldi armandaısyz? Rólge ǵashyq bolmaýdyń 5 sebebin aıtyńyzshy?

–Róldi tańdaýda týyndynyń ıdeıasyna, róldiń aýqymyna, gonorar kólemine, erotıkalyq sıpattyń, tipti súıisýdiń bolmaýyna basa nazar aýdaramyn. Kezinde Talǵat Temenov meni «Meniń kúnáli perishtemine» shaqyrǵan bolatyn. Alaıda osy sebepterge baılanysty bas tarttym. О́z basym qııalǵa qanat bitiretin, armandaýǵa jol ashatyn, jylatqandy jubatatyn, qulaǵanǵa demeý bolatyn motıvasııalyq kınoǵa túskim keledi. Jaýyndarǵa, daýyldarǵa qaramastan moıymaǵan, mújilmegen áıeldi kórermenge kórsetkim keledi.

–Bárimiz dıvanda jatyp alyp synaýǵa shebermiz. Siz endi kıno áleminiń bel ortasynda júrgen aktrısasyz. Aıtyńyzshy, 10 jylda qazaq kınosy qanshalyqty damydy? Aktrısalarǵa qoıylatyn talap qataıdy ma? Qandaı kezde «gýdbaı, qyz-aı» dep ashyq aıtady?

–10 jyldyń ishinde qazaq kınosy sharyqtap damyp kete aldy. Búgingi tańda otbasymen jınalyp kórýge bolatyn kınotýyndylar barshylyq. Tálim-tárbıelik mańyzy zor telehıkaıalar da tolyp jatyr. Kınoteatrdan shyǵatyn otandyq fılmderdiń sapasyna rıza bolasyń. Bir-aq mınýs bar. Ol aktrısalarǵa qoıylatyn talap. Basty nazar talantqa emes, týǵan jylǵa túsedi. Barlyǵy ýyzdaı jas qyzdarǵa ról berip, az aqsha tólep, qutylǵylary keledi. Aktrısalyqty oqyǵan naǵyz mamandar keıde shet qalyp jatady. Tasada jatqan talantty jaryqqa shyǵarý quptarlyq is. Alaıda munyń bári shyn talantty tusaýdan bosatý úshin jasalyp jatyr ma? Gollıvýdta túrińe, boıyńa, dene symbatyńa shuqshıyp qarap bas qatyrmaıdy. Betińde bezeý, murnyńda sekpil, qolyńda tatý salynǵanyna qaramaıdy. Bastysy – seniń ishki álemiń, mineziń, rýhyń. Róldi qanshalyqty dóp jetkize alasyń – bul aktrısaǵa qoıylatyn basty suraq-talap. Sondyqtan da kastıngke kelgen aktrısanyń otbasyly bolsa on oılanyp, balasy bar bolsa úrke shoshýdyń qajeti joq.