Q. Qasymovtyń qolastynda sýtenerdiń qansha súıeýshisi bar?

Seks-quldyqtan qashyp shyǵyp, kóptiń arashalaýymen ǵana basyna bostandyq alǵan, biraq erteńine áli de úreımen qaraıtyn Raýshan esimdi qyzdyń taǵdyry eldiń jaǵasyn ustatty.  Bul týraly «Qamshy» portaly alǵash bolyp dabyl kóterip, tipti  QR Bas prokýrory men QR Ishki ister mınıstrinen, sondaı-aq, QR Adam quqyqtary jónindegi Ýákilden tıisti shara qoldanýdy talap etkenin oqyrman jaqsy bilýi tıis. Endigi másele – «Ary qaraı ne bolady?» degen suraqtan órbıdi. Eger osy oqıǵa prıton uıymdastyrǵan birer sýtenerdi qamap, kózjumbaılyqqa salynǵan birdi-ekili polıseıdi jumystan shyǵarýmen aıaqtalsa, onda shynaıy ıeleri qaǵaberiste qala beretin asa qaýipti qylmystyq jeli jabýly qazan jabýly kúıinde qaldy degen sóz.

Bulaı deýimizge bir sebep retinde kezinde Almatyny dúrildetken áıgili sýtener Olga Hambýlatovanyń ómir soqpaǵynan mysaldar keltireıik. Mama Roza, Margo, Kodonıdı sekildi birneshe janama aty bar ol 2013 jyly Almaty oblysyndaǵy qonaqúılerdiń birinde «bıznesin burqyratyp» jatqan jerinen tutqyndalǵan-dy. Sómkesi men tóseginiń astynan 665 myń teńge men 1 myń AQSh dollary tabylyp, tárkilendi. Biraq ol mundaı sharaǵa pysqyryp ta qaraǵan joq. Sebebi buǵan deıin de úsh márte sottalǵan. Bárinde merziminen erte bosap shyǵyp, baıaǵy álaýlaıyna qaıta basqan. Sondyqtan Hambýlatovaǵa qorqatyndaı eshteme de joq edi. Alaıda sońǵy oqıǵanyń túıini sýtener kútkendeı bolmady. Ol 2014 jyly 7 jylǵa sottalyp ketti.

Nege? О́ıtkeni Olga Hambýlatova óziniń súıeýshisin kórsetýge, ymyralas serigin satyp ketýge májbúr boldy. Bas amandyǵyn oılaǵannan nemese jazasyn jeńildetýdiń amalynan emes, ekeýiniń arasyndaǵy kelispeýshilikten, «kryshasynyń» aramzalyǵyn keshire almaǵannan!

Hambýlatovamen jemtiktes bolǵan myqtyny atamas buryn ortaq «bıznestiń» túsiminen derekter keltireıik. Sýtenerdiń jeńil júristi qyzdardyń «eteginen tıyn saýýy» sonaý 1997 jyldan bastalǵan. Jezókshelerdiń jumys ýaqyty erteńgi 10-nan tańǵy 5-ke deıin jalǵasqan. Ár qyz 10 kún saıyn keńsege 30-40 myń teńgeden qaldyryp otyrsa, Hambýlatova olardyń qaýipsizdigine jaýap bergen. Úı, páter, saýna, qonaqúı. Osynyń bárinde de sýtenerdiń jumysy qyzý júrip jatty. Jemisti jyldary «shópjelke jumysshylardyń» sany 100-ge deıin jetken.  Jezókshelerdi bylaı qoıǵanda, olardy ary-beri tasıtyn 7-8 júrgizýshi turaqty eńbek etken. Sýtenerdiń kóldeneń tabysynyń qandaı bolǵanyn osydan-aq mólsherleı berińiz.

Árıne, mundaı iri deńgeıde «bıznes» júrgizý úshin úlken bir dókeıdiń járdemi qajet. Hambýlatovany qanatynyń astyna alǵan adam – Serik Begasılev. Ol QR IIM esirtki bıznesimen kúres jónindegi aımaqtyq basqarmasy bastyǵynyń burynǵy orynbasary. Sondaı-aq Almaly AIIB bastyǵynyń orynbasary bolǵan shendi. Polısııa polkovnıgi. Serik Begasılev jezóksheler uıasyna quqyq qorǵaý organdary tarapynan tónetin kez kelgen qaýip-qaterdi aldyn ala eskertip otyrǵan. Qolynan kelgeninshe qorǵap-qoshtaǵan. Ol óz qyzmetiniń aqysyna aı saıyn 4 myń dollar alǵan.  Ári dos-jarandarynyń kóńilin kóterý úshin tánin satatyn qyzdardy «senbilikke» de jekken.

Eki dostyń arasy neden búlindi? Oqıǵa bylaı bolǵan. 2012 Begasılev Hambýlatovaǵa habarlasyp, IIM tarapynan josparly tekserý bolatynyn eskertedi. Biraq 100 myń dollar berse, barlyq operasııany toqtatýǵa ýáde etedi. Saýdalasa kele ekeýi 60 myń dollarǵa kelisip, sýtener bul somany polkovnıkke ustatqan. Alaıda arnaıy operasııa báribir ótip, Hambýlatova qamaýǵa alynady. Mine, osyǵan ashynǵan sýtener bar shyndyqty jaıyp saldy jáne toıymsyz ymyralasyn qapasqa erte ketti. Hambýlatovanyń basyna qara bult úıirilgende shetelge ketip, qaıta oralmaǵan Begasılev 2016 jyly ustalyp, 9 jylǵa sottaldy.

Mine, osyǵan qarap-aq seksýaldy sıpattaǵy kóldeneń bıznes kimderdiń kóleńkesinde jumys isteıtinin ańǵarýǵa bolady. Árıne, munymyz polıseılerdiń bári sýtenermen aýyz jalasady degen sóz emes. Biraq kez kelgen sýtener polısııanyń kózjumbaılyǵynsyz jumys isteı almaıdy. Kózjumbaılyqtyń ekinshi aty ne ekenin túsindirip jatý artyq shyǵar. Al biz joǵaryda aıtqan Raýshandy seks-quldyqta ustaǵandardyń qamaýǵa alynǵanyn búgin Almaty IID departamentiniń baspasóz qyzmeti habarlady. Osy aqparatta jábirlenýshiniń 4 jyly boıy quldyqta bolǵany da aıtylǵan. Sonda osy ýaqytqa deıin polısııa qaıda qaraǵan? Qyzdardy erkinen tys májbúrlep, uryp-soǵyp quldyqqa shekken prıton qalanyń nemese oblystyń qaı jerinde? Ol aýmaqtyń ýchaskelik polıseıi aı qaraǵan ba, juldyz sanaǵan ba? Adam qoraǵa kirgizip, esigin qulyptap qoıatyn mal emes. Qyzdardy qamap ustaǵannyń ózinde «tutynýshylar» úzdiksiz syrttan shubap kelip turǵany anyq. Quqyq qorǵaýshylardyń osyny 4 jyl boıy ańǵarmaýy múmkin be? Eń bastysy, janushyra kólikten sekirip túsip, jurttan járdem suraǵan qyzdy kóptiń kózinshe kúshtep áketpek bolǵandar qaı qudaıyna senip, osyndaı áreketke baryp otyr? Olardyń zańnan, jazadan yqpaýyna ne sebep?

Mine, osynyń bári shynaıy tekserilse, bul oqıǵadan da Begasılevtiń ar jaq-ber jaǵyndaǵy adam boı kórseter edi-aý dep topshylaımyz. Tapaıdyń tal túsinde, qalanyń qaq ortasynda qyz qýyp, anadaı áreketke barǵandaryna qaraǵanda, súıeýshileri odan da zor bireý bolýy da ǵajap emes. 

Qalmuhanbet Qasymovtyń kóńiline kelse de aıtaıyq, quldyqtan qashqan qyzdyń polısııaǵa emes, janushyra jurtqa júgirýi – polısııa úshin de, sol polısııanyń tóbesinde otyrǵan mınıstr úshin de taza masqara! Bul quldyqtyń qamytynan arylǵysy kelgen jannyń polısııaǵa múlde senbeıtinin bildiredi. Muny polısııa turmaq, jedel járdemge bermeýdi surap, kópshilikke jalynǵan qyzdyń áreketinen de ańǵarasyz.

Qysqasy, Q. Qasymov qoǵamdy dúrliktirgen osy oqıǵany óz baqylaýyna alady dep senemiz. Ári munyń halyq úshin ǵana emes, aldymen óziniń jáne ózi basqarǵan salanyń abyroı-bedeli úshin qajet ekenin túsinedi dep úmittenemiz.

Sansyzbaı Nurbaba