Áıel adam zıratqa jalǵyz barmaǵany abzal

Haıyz kezinde áıelge zırat basyna barýyna bolady dep jazady islam.kz. Árıne, tazalanyp, ǵusyldy bolǵan kezde barǵan abzal. Degenmen, atalmysh kúıde baryp jatsa, onyń kúnási joq. Tek, Quran oqyp baǵyshtamaıdy. О́ıtkeni, haıyzdy áıelge Quran oqýǵa bolmaıdy. Onyń ornyna Alladan marhumǵa keshirim tilep, Quranda kelgen duǵa aıattaryn tilek retinde aıtýyna ruqsat.

Ázireti Aısha (r.a.) Paıǵambarymyzdan: (Qabirge barǵanda) Ne deıin? – dep suraıdy. Sonda Paıǵambar (Allanyń oǵan ıgiligi men sálemi bolsyn): «(Qabirge barǵanda) «Ássálámý alıa áhlıd dııar mınál mú’mınına ýál mýslımın! IаrhamýLlahýl mústáqdımına mınná ýál mústá’hırın. Ýá Inna ınsháAllahý, bıkým lálLáhıqýn.» dep aıt» dedi. (basqa nusqasynda «ássálýllahá láná ýá lákým ál-afııa» degen jeri bar)
Onyń maǵynasy: Múmın-musylman qabir ıelerine Allanyń jarylqaýy bolsyn! Alla Taǵala bizdiń ólilerimizge de, tirilerimizge de raqym etsin. Alla qalaǵan kúni biz de senderdiń qatarlaryńa qosylamyz. Alladan bizge de, senderge de jarylqaý tileımin.

Bunymen qatar, zırat basyna barýshy áıeldiń eskerýi tıis birqatar ádep-erejeler bar. Máselenkı, áıel kisi ashyq-shashyq barmaı, sharıǵat kórsetkendeı kıinip barǵany durys. Barǵanda jalǵyz emes, laj bolsa qasynda týysy ne jaqyn adamy bolǵany jaqsy. Zırat basynda shetten tys jylaý, baqyryp-shaqyrý, qudaıǵa til tıgizý degen sekildi beıberekettikke jol berilmeýi tıis. Marhumnyń kúnásin keshirýin Alladan surap, o dúnıe jaıynda, qabir ómiri jaıynda bir pás pikir júgirtkeni jón. Jáne áıel balasy zırat basyna barýdy jıiletpegeni abzal.

Bul aıtqanymyz marhumnyń jer qoınaýyna tapsyrǵannan keıingi ýaqyttarǵa qatysty. Al, máıitti kómetin sátte áıel kisiler qabir basyna barmaıdy. Paıǵambarymyz tyıǵan. Buǵan baılanysty sahaba áıel Ýmmý Atııa bylaı deıdi:

«Bizge janazanyń sońynan (máıittiń sońynan qabirge deıin) ilesýge tyıym salyndy. Ol nárse bizge mindettelmedi»[2].
[1] Sahıh Múslim: Kıtabýl Janaız – (1619) 974; (1620) 975.
[2] Sahıh Múslim – (1555) 938.

Abdýsamat Qasym