QAZAQ TILINDE AQPARAT SURAP, BEIShARANYŃ KÚIIN KEShTIM

Búgin maqala jazý barysynda "DDC" DNQ ortalyǵyna habarlastym. Bul ortalyq negizinen Reseıde ornalasqan. Al, Qazaqstannyń Astana, Almaty qalalarynda fılıaldary bar. "Almatyda balanyń tegin anyqtap beretin DNQ ortalyǵy jumys jasaıdy" dep maqala jazbaqshy, tegin jarnama jasap bermekshi bolǵan men kompanııa qyzmetkerleriniń tarapynan teperish kórdim. Saıttyń qazaqsha nusqasy bolmaǵandyǵyna shaǵymdanǵan meni aqymaq-jyndy qyldy. Shaǵymymdy sanasyzdyqqa balady. Memlekettik til týraly zańdy nazarǵa almady.  Jan aıqaıyma, eń bolmaǵanda, jandary ashymady. Sóıtip, bireý meniń búkil energııamdy soryp alǵandaı boldy. О́zimniń kim ekenimdi, ne istep júrgenimdi túsinbeı qaldym. Shoktyń áseri shyǵar... Maqala jaıyna qaldy. Yzaǵa býlyqtym. Reseı Federasııasyna, Máskeý qalasyna qońyraý shaldym. Qyzmetkerleriniń sózin jetkizdim. Bastyqtaryn suradym. Meni tergeýge aldy. Tergeýlerine tózimdilik tanytyp, istiń mán-jaıyn aıttym. Reseılikter qazaq orystaryna qaraǵanda meıirimdileý eken. Etıka degennen habarlary joq emes. Muń-zarymdy bastyqtaryna jetkizetin boldy (shetelde eken). О́z kezekterinde, qazaq tilinde aqparat kerek bolsa, qazaq tildi mamandar bar ekenin jetkizdi. Biraq ol endi men úshin mańyzdy emes bolyp qaldy. Saıttarynyń qazaq tildi nusqasy bolýyn talap ettim.

Astana, Almaty qalalarynyń qyzmetkerlerimen aramyzda bolǵan dıalog:

- dnk-center.kz saıtyn ashyp otyrmyn. Jýrnalıstpin. Saıttyń qazaqsha nusqasy bar ma? Qazaq tilinde aqparat kerek edi.

- Joq.

- Nege?

- Saıtymyz orys tilinde. Saıtty qaı tilde jasaıtynyn kompanııa ózi sheshedi. "Qazaq tilinde saıttyń nusqasy kerek" dep talap ete almaısyz.

- Qyzyq, nege?!

- Sebebi bul bizdiń quqyǵymyz.

- Qazaqstanda turǵandyqtan qazaqstandyq kez kelgen aqparatty memlekettik tilde alýǵa quqyly. Ony bilmep pe edińiz?

- Kompanııa aqparatty ózi qalaǵan ıaǵnı orys tilinde berýge, jarııalaýǵa quqyly.

- Oryssha bilmeıtindermen ne isteımiz? Olar aqparatqa zárý delik.

- Kerek bolsa oryssha túsinip alady.

- Túsinbese she?

- О́ziniń problemasy.

- Bul sizdiń oı-pikirińiz be? Álde búkil kompanııa atynan sóılep tursyz ba?

- Siz nege sonsha shamdanasyz?! Oryssha jaqsy-aq sóılep tursyz.

- Men aǵylshynsha da sóıleımin. Siz she?

- Azdap túsinemin.

- Kompanııanyń shetelde fılıaldary bar ma?

- Bar.

- Latvııa, Shvesııa, AQSh-taǵy saıttaryńyz tek orys tilinde me?

- Qazaq tilinde aqparat kerek bolsa qazaq tildi admınıstratordyń nómirin bereıin.

- Men qazaqsha bar aqparatty ýaqytty joǵaltyp, telefon arqyly emes saıttan aq alyp oqyǵym keledi. Oǵan ne deısiz?

- Menen ne qalaısyz?

- Eń úlken bastyqtaryńyzdyń aty-jónin, nómirin berińizshi. Sizdiń memlekettik tilge qatysty kózqarasyńyzdy basshylyqqa jetkizbekshimin. Olar ne deıdi eken?!

- Aty-jóni saıtta kórsetilgen.

- Aıtý qıyn ba? Nómiri she?

- Nómirin bere almaımyn.

- Bul qupııa aqparat pa?

- Bul Reseı kompanııasy.

- Meıli AQSh-tyki. Vashıngtonǵa zvondaýǵa daıynmyn.

Paýza. Tutqany qoıa saldy. Telefonnyń jalyqtyratyn gýili oınaı bastady.

Sóz sońy: Men kimmin? Qaıda turamyn? Ne istep júrmin ózi?...

Jazıra Baıdaly