Бір кем дүние. Шераға байлық пен кедейлік жайында...

Дуананың жирен қасқасы

Қасиеттi қарт Қаратаудың қойнында, Қарағай деген байдың тоқсан тоғыз (99) жирен қасқа тұлпарлары болыпты. "Қанша дәулет бiтсе де, бай қуанар егiзге" дегендей, байекем сол сәйгүлiк жирен қасқалар жүзге жетсе екен деп армандапты. 

Бiрақ, Құдайдың құдiретi, биелерi қайтып жирен қасқа құлын тумай қойыпты.

Сондай күндердiң бiрiнде бай ауылына ел кезген бiр дуана келе қалады. Қараса, астындағы аты Жирен қасқа! Бай жiгiттерiн жұмсап, дуананың атын тартып алады. Бұдан асқан қорлық, бұдан асқан зорақылық бола ма?! Сөйтсе, дуана жай дуана емес, қызыр шалған әулие кiсi екен, таудан арқырап аққан асау өзендi бөгеп тастап, Жирен қасқамен өрге шапшып, бай ауылын қарғап кетiптi. Бай дәулеттен айрылып, қайтып мал-мүлiк құтаймай қойыпты. Тоқсан тоғыз Жирен қасқа хикаясын айтқан Өмiрбек Байгелдi. Бiреуi-ақ жетпеген. Дуананың қарғысынан Қарағай елi, Еңбек Ерi Байгелдiнiң тұсында ғана арылған.

Нысап

Кедей – бай, бай Құдай болсам дейді.

Нысапсыздық жаман.

Бір кем дүние.

Қайдан...

Кедейді бай, азды көп қылған патша данышпан.

Бір кем дүние.

Құнықпа

Алтын өзі тотықпайды,

Адамдардың жанын тотықтырады.

Бір кем дүние.

Әңгі есек

Алтын артқан есектің шықпайтын шыңы жоқ.

Кейбір әкімдер, байлар сондай.

Бір кем дүние.

Құр алақан

Жарты әлемдi жаулаған тағы бiр жаһангер – Александр Македонский –Ескендiр Зұлқарнайын өлген соң табыттан қолы шошаңдап шыға берiптi.

Бiр данышпан алақанына бiр шөкiм топырақ салған соң ғана қолы сылқ етiп табытқа түсiптi.

Сөйтсе, Ескендiр тiрiлерге:

– Ей, жарандар, мен дүниенiң жартысын жаулап, алтыннан тау тұрғызсам да, о дүниеге ештеңе алып бара жатқан жоқпын. Мiне, қараңдар, – деп алақан ашып көрсеткенi екен.

Қайран дүние, тiршiлiкте кiм тойған...

Адамның ашқарақ көзi топыраққа ғана тояды.

Бір кем дүние...