Almatydaǵy Saıran kóli qaıta jóndeýden soń qandaı bolady?

О́tken jyldan bastap Saıran kólinde aýqymdy qaıta qurý bastaldy. Sheneýnikter men mamandar qurylys jumystarynan keıin jasandy sý qoımasynyń qandaı bolatynyn kórsetti. Jospar boıynsha aýmaq tolyǵymen abattandyrylady, demalýǵa arnalǵan arnaıy aımaqtar paıda bolady.

Buǵan deıin qurylys brıgadalary Saıran kóliniń túbin tolyq tazartty. Qazir sý qoımasynyń aınalasy tolyǵymen metall qorshaýmen qorshalǵan. Saıabaq aımaǵynan ótip, kóldiń bir bóliginen ekinshi bóligine jetý múmkin emes, dep habarlaıdy Qamshy.kz aqparat agenttigi. 

Aıta ketý kerek, 2023 jyly Almaty ákimi Erbolat Dosaev kólde qandaı jumystar júrgiziletinin jáne qaıta qurýdan keıin qala turǵyndarynyń súıikti demalys orny qalaı kórinetinin aıtty. Mine, redaksııa qorshalǵan aýmaqty aralap, qurylys jumystaryn júrgizip jatqan jumysshylarmen sóılesýdi sheshti. Biraq Almatynyń qaq ortasynda jasandy sý aıdynynyń paıda bolýy týraly áńgime az.

Almatyda Saıran kóli qalaı paıda boldy jáne qazir ne bolyp jatyr?

Saıran kóli-sýǵa toly burynǵy qum-qıyrshyq tas kareri. Ol sońǵy ret 1989 jyly tazartyldy. Osydan keıin jasandy sý qoımasyn abattandyrý boıynsha kúrdeli jumystar júrgizilgen joq.

Biraq 2023 jyly Almaty qalasynyń ekologııa jáne qorshaǵan orta basqarmasy kól aýmaǵyn jáne oǵan irgeles alańdy abattandyrý boıynsha joba ázirledi. Konkýrs jarııalanyp, qurylys jumystarymen aınalysatyn kompanııa anyqtalǵannan keıin brıgadalar qaıta qurýǵa kiristi.

Kompanııa abattandyrýy tıis aýmaqtyń jalpy aýdany 42 gektardy quraıdy. Barlyq jumystardy osy jyldyń sońyna deıin aıaqtaý josparlanýda. Qazir nysanda shaǵyn arhıtektýralyq nysandardy bólshekteý, qoqystardy jınaý jáne shyǵarý, qurǵaq jerlerdi sanıtarlyq kesý jumystary júrgizilýde.

Almaty bıligi men kompanııa Kógaldandyrýǵa kóp kóńil bólýge nıetti. Sonymen, Saıran kóliniń aýmaǵynda 3,5 myń aǵash – órik, katalpa, Qaraǵash, akasııa, gıbrıdti terek otyrǵyzýdy josparlap otyr. Tal men Lınden serýendeý aımaqtaryna otyrǵyzylady. Qazir sý qoımasynyń janynda daıyndyq jumystary júrip jatyr, qurylys brıgadalary aýmaqty qorshap, qurylys materıaldaryn daıyndaýda.

Joǵary qorshaýdyń artynda brıgadalar sýarý júıesin jáne elektrmen jabdyqtaý jelilerin tóseýge arnalǵan kabelderdi ornatý úshin qajetti materıaldy esepteıdi.

Osy jumystardyń barlyǵy aıaqtalǵannan keıin jumysshylar eń mańyzdysy – drenaj jáne tireý qabyrǵalaryn salýǵa kirisedi. Osydan keıin olar ınjenerlik jelilerdi tartýdy jáne jańa jaryqtandyrý baǵanalaryn ornatýdy josparlap otyr.

Qazir Saıran kólinen sý tolyǵymen derlik shyǵaryldy. Aıtpaqshy, toǵan ótken jyldan beri toltyrylmaǵan. Sodan keıin túbin sazdan jáne shlamnan mehanıkalyq tazartý boldy. Barlyǵy jumysshylar 42 myń m3-ten astam túptik shógindilerdi shyǵardy.

Aıta ketý kerek, Almaty bıligi Saıran kóliniń aýmaǵyn túbegeıli ózgertip, jaıly, eń bastysy – kez kelgen ýaqytta demalýshylar úshin qaýipsiz etýge nıetti. Sonymen, qoǵamdyq keńistikterdiń, jaıaý júrginshiler, Sport jáne balalar aımaqtarynyń paıda bolýy josparlanýda.

Biraq báribir bastysy-saırandaǵy jaǵajaı men jaǵalaý syzyǵy. Ony tolyǵymen qaıta júkteý týraly sheshim qabyldandy, atap aıtqanda, demalys aımaǵy keńeıe túsedi: eger buryn ol tek úsh metr bolsa, onda jańa jospar boıynsha – qazirdiń ózinde 11. Qazir barlyq qajetti materıaldar satyp alyndy.

Qazirgi ýaqytta Saıran kóliniń aýmaǵynda qurylys jumystary belsendi júrgizilýde. Aýa-raıynyń qolaısyzdyǵyna baılanysty jumysshylar olardy erterek bastaı almady. Bul rette jobany qabyldaǵan kompanııa barlyq jumystar dál ýaqytynda aıaqtalatynyn atap ótti. Al qala turǵyndary men qonaqtaryna biraz shydamdylyq qajet, jaqynda Almatynyń qaq ortasyndaǵy jasandy kóldiń aınalasyndaǵy jańartylǵan aımaq kúndelikti demalýǵa jáne serýendeýge qoljetimdi bolady.